2012年7月3日火曜日

梅棹忠夫 Esperanto

2年前の今日、エスペランティスト の梅棹忠夫が亡くなりました。

中国大陸で終戦を迎え、1946年に日本に引き揚げて来てからしばらく経って、1947年か1948年に esperanto を始めたようです。
きっかけはアメリカ進駐軍に対する反発だったと語っていました。

「かれらは傲岸不遜でございまして、私のところにも進駐軍の将校がたくさん訪ねて来る、通訳も連れずに。失礼極まるんです。『日本のインテリが英語をしゃべるのはあたりまえだ』という顔をしてやって来る。私は英語をしゃべらない、『通訳を連れて来い』。敗戦国のインテリにも、それだけのプライドはございます。それを無残にも踏みにじる、『こいつらの言語はやるものか!』と。
当時は、とうとうとして英語をやっている。みんな英語に走って、ラジオ放送でも英語をやっておりました。私はついに、かたくなに英語を拒否いたしました。
最も、海外へ出る仕事をしておりますので、英語をしゃべらないわけにはゆかない。私は英語はちゃんとわかっているんです。しかし、今日においても、いろんなお客さんと話をする時に、外国語は、英語はもちろん他のことばも全然しゃべりません。もし、外国語を自分でしゃべるという時には、エスペラントだけです。」

UMESAO Tadao (梅棹忠夫, 23-a de junio 1920 -3-a de julio 2010) estis sciencisto pri etnografio kaj etnologio, japana esperantisto.

Li naskiĝis en la Kiota Urbo en la Kiota Prefektujo. Li studis zoologion en Universitato de Kioto, sed poste dediĉis sin al kultura antropologio. Li diplomiĝis en septembro 1943. Li iĝis asistanta profesoro de fakultato pri teknologio de Osaka Urba Universitato en aprilo 1949. Li iĝis doktoro pri scienco.
Li estas konata kiel pioniro pri etnografio kaj etnologio.
Li apartenis al grimpista rondo kun Imanishi Kinji kaj Morishita Masaaki kiam li studis en la Kiota Universitato. Lia verko Bunmei no Seitaishikan (Historia Ekologio de Civilizacio) prezentis studon pri biogeografia historio. Lia sekva verko Chiteki Seisan no Gijutsu (Tekniko de Inteligenta Produktado) iĝis furorlibro kiu traktas lian sperton de studrondo pri homa scienco de la Kiota Universitato.
Li klopodis fondon de Nacia Muzeo pri Etnologio kaj iĝis estro de la muzeo. Li estas membro de Honora Patrona Komitato de UEA. En 1986, li perdis vidpovon.
En 1988, li estis premiita la Medalon kun Purpura Kokardo. En 1994 li estis premiita la Ordenon de Kulturo.
La japana civilizacio en la monda kunteksto (1967) estas unu el la plej influaj sciencaj libroj aperintaj en Japanio post la Dua Mondmilito. Por pli larĝa publiko li verkis La tekniko de intelekta produktado (1969). Umesao klarvide atentigis jam en 1963, ke tutmonde estiĝos "informad-socio". Laŭ lia instigo, sur la tereno apud Ôsaka, kie en 1970 okazis Monda Ekspozicio, estis kreita Nacia Muzeo de Etnologio. Li estis ĝia unua ĝenerala direktoro de 1974 ĝis 1993. Kvankam en 1986 li preskaŭ perdis sian vidkapablon, li plu verkadis; en 1994 estis kompletigita lia 23-voluma Plena Verkaro. Li ricevis multajn ordenojn kaj aliajn honorigojn, al kiuj ekde 1980 apartenis membreco en la Honora Patrona Komitato de UEA. Umesao lernis E-on tuj post la milito. Tra sia tuta vivo li de tempo al tempo konigis sian esperantistecon al la japana publiko. Li kuntradukis japanen Vivo de Zamenhof de E. Privat (1965) kaj verkis la eseon La spirito de Esperanto (1983). En E-traduko aperis la libro Sepdek-sep ŝlosiloj por la japana civilizacio (1987), kies ĉefaŭtoro estis Umesao. En 1994 aperis lia japanlingva esearo Esuperanto taiken (Miaj travivaĵoj en Esperantujo). Dank’ al kunlaboro inter li kaj UEA, la Nacia Muzeo de Etnologio ekde 1983 posedas valoran kolekton de libroj en kaj pri E-o (ĉ. 2700 volumoj), kiu estas daŭre riĉigata.

「英語でやりますと、英語を母語としている人たちとそうでない人たちの間には、ものすごい格差がでる。差別が出ます。そういう差別を生むような言語を押しつけることによって世界のコミュニケーションをやろうというのは、一種の言語帝国主義でございます。私はそれに反対いたします。英語のほかにロシア語、フランス語、いろいろ言語帝国主義的傾向を持った言語がございます。それをみな、私は拒否しております。」

「エスペラントは文明語なのです。文化語ではない。エスペラントは、特定の文化を背景に持っていないからいい。世界は現代文明というものでお互いに結び合わされてきております。ますますその傾向は強くなる。その時に、エスペラントこそ新しい人間の文明を介していくことばである、こうなっていくんだろうと思います。」

「Nenie, sed ĉie estas Esperantujo.『どこにもないけれど、どこにでもある』...エスペラントは特定の文化に結びついていないからいい。」


ご意見、ご質問等ございましたら、 <ernestotaju@yahoo.co.jp>  へ。